Tổng quan Tràn dịch màng tinh hoàn

Đặc điểm cấu tạo của tinh hoàn:

Tinh hoàn là bộ phận được một túi mô mềm, lỏng lẻo gọi là bìu bao bọc bên ngoài. Vì thế nên chúng ta không thể quan sát được tinh hoàn bằng mắt thường nhưng có thể cảm nhận được nếu sờ nắn bìu. Mỗi tinh hoàn sẽ có gắn một ống dẫn tinh trùng tới dương vật. Thông thường nếu so sánh sẽ phát hiện ra một bên tinh hoàn sẽ nằm cao hơn so với bên còn lại.

Đặc điểm cấu tạo của tinh hoàn

Bìu có nhiệm vụ tiết ra một lượng nhỏ dịch với tác dụng chính là giúp bôi trơn để 2 viên tinh hoàn có thể dễ dàng di chuyển tự do bên trong bìu. Tĩnh mạch trong bìu đảm nhiệm chức năng hấp thụ lượng dịch sản xuất dư thừa, nhưng nếu lượng dịch được tạo ra và lượng dịch phải thoát đi có sự mất cân đối thì sẽ dẫn đến hiện tượng ứ đọng dịch và gây nên tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn. Điều này thường chỉ xuất hiện ở một bên tinh hoàn, tuy nhiên cũng có trường hợp xảy ra ở cả 2 bên khiến cho tinh hoàn bị gia tăng kích cỡ và sưng lên bất thường.

Khi một người cảm nhận được các dấu hiệu như đau đớn dữ dội vùng bẹn, cơn đau có lúc quặn lại theo từng đợt, kèm theo đó là 1 hoặc cả 2 bên tinh hoàn đều có biểu hiện phình, sưng to và sa xuống, phần tinh hoàn bị đẩy xuống dưới và da ở phần đầu của bìu căng bóng thì bệnh nhân cần ngay lập tức đi khám vì khả năng cao đây là triệu chứng của bệnh tràn dịch màng tinh hoàn. Hiện tượng này không thể xem nhẹ vì ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ sinh lý cũng như đời sống sinh hoạt của đấng mày râu.

Đối tượng bị tràn dịch màng tinh hoàn bao gồm cả trẻ sơ sinh nam lẫn nam giới ở độ tuổi trưởng thành. Trường hợp bệnh nhi là trẻ sơ sinh nam gặp hiện tượng này là do trong giai đoạn còn ở trong bụng mẹ, tinh hoàn của thai nhi cần phải di chuyển từ trên bụng của bé đi qua ống phúc tinh mạc xuống dưới bìu. Tuy nhiên khi hoàn tất quá trình di chuyển này, đường ống không được đóng kín làm tràn dịch từ ổ bụng xuống và khiến màng tinh bị ứ đọng nước. Ngoài ra còn có những ca bệnh bị tràn dịch màng tinh hoàn kết hợp với chứng thoát vị bẹn.

Đối với đàn ông trong độ tuổi trung niên, tràn dịch màng tinh hoàn có thể là do các nguyên nhân sau đây:

– Bệnh nhân bị nhiễm trùng tinh hoàn hoặc viêm mào tinh hoàn. Bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục hoặc qua các chấn thương hở.

– Bị sưng bìu: nguyên nhân là do các nhiễm trùng hoặc chấn thương xảy ra bên trong bìu.

– Mắc bệnh ung thư tinh hoàn.

Mắc bệnh ung thư tinh hoàn gây tràn dịch màng tinh hoàn

– Tràn dịch màng tinh hoàn cũng có thể là do phần nửa dưới cơ thể bệnh nhân bị phù nề.

– Các vấn đề khác xảy ra ở tinh hoàn dẫn tới hiện tượng tràn dịch như: khối u, chấn thương, nhiễm khuẩn tinh hoàn,…

Tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn thường không có biểu hiện phức tạp khi mới khởi phát. Dưới đây là các triệu chứng bệnh nhân cần lưu ý và theo dõi để đi khám kịp thời:

– Kích thước của bìu thay đổi: bìu sưng to lên, sa trĩu xuống dưới, da vùng này căng bóng, mới đầu chưa có cảm giác đau đớn. Khi soi đèn pin vào bìu có thể thấy ánh sáng xuyên qua được dễ dàng. Vì bìu to hơn so với bình thường nên sẽ ảnh hưởng nhiều tới các sinh hoạt thường ngày như đi bộ, vận động, thậm chí là khi quan hệ tình dục,…

– Tinh hoàn sưng to, cảm giác đau hoặc có triệu chứng cứng như đá.

Tinh hoàn sưng to, cảm giác đau hoặc có triệu chứng cứng như đá

– Người bệnh cảm thấy đau âm ỉ, đau dai dẳng hoặc có khi đau dữ dội, đau quặn lên theo từng đợt vùng bìu bẹn.

– Nếu bệnh nhân mắc bệnh viêm mào tinh hoàn hoặc viêm tinh hoàn thì cũng có thể dẫn đến hiện tượng kích thích màng tinh hoàn tiết xuất dịch. Lúc này bệnh nhân có biểu hiện sưng to tinh hoàn và mào tinh hoàn kèm theo đau đớn dữ dội.

– Trường hợp màng tinh hoàn bị tràn ít dịch thì sẽ khó để phát hiện thông qua các triệu chứng lâm sàng. Khi đó cần dựa trên siêu âm để chẩn đoán được nhanh và chính xác hơn. Hình ảnh siêu âm nếu lớp dịch này dày trên 5mm thì mới có giá trị, vì nếu nhỏ hơn thì đây có thể chỉ là loại dịch sinh lý bình thường.

– Xuất hiện dịch mủ: dấu hiệu của viêm tinh hoàn cấp tính do vi khuẩn gây nên.

– Dịch máu có thể do chấn thương hoặc là cảnh báo của tổn thương do ung thư.

– Dịch dưỡng chấp: gây ra do giun chỉ: khi dịch này xuất hiện thì sẽ biểu hiện các triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh giun chỉ như đái dưỡng chấp, phù chân voi.

– Dịch vàng chanh: nguyên nhân xuất tiết dịch này thường là do bệnh toàn thân như ung thư hoặc bị bệnh lao.

1. Thủ tục thăm khám lâm sàng

Trước tiên bác sĩ cần nắm được tổng quan thể trạng của bệnh nhân thông qua các thao tác sau:

– Kiểm tra và đánh giá mức độ đau đớn và mức độ tràn dịch màng tinh hoàn.

Kiểm tra và đánh giá mức độ đau đớn và mức độ tràn dịch màng tinh hoàn tại MEDLATEC

– Quan sát kỹ hơn và rõ ràng hơn chất dịch xung quanh tinh hoàn bằng cách chiếu ánh sáng qua bìu.

– Kiểm tra tình trạng thoát vị bẹn thông qua việc thăm khám khu vực bìu và thành bụng.

2 Phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng

Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm sau:

– Xét nghiệm máu và nước tiểu: để xác định tình trạng viêm và cố gắng tìm nguyên nhân gây ra tình trạng tràn dịch tinh hoàn (ví dụ như bị viêm tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn, nhiễm trùng đường tiết niệu-sinh dục).

– Siêu âm để phát hiện dấu hiệu của khối u tinh hoàn hoặc hiện tượng thoát vị bẹn (nếu có).

– Trường hợp lượng dịch bị tràn quá lớn và không thể khám được, bác sĩ có thể tháo dịch bằng kim nhỏ và lấy dịch làm xét nghiệm tìm nguyên nhân (nhiễm trùng, lao, ung thư,…)

Rất nhiều người khi bị mắc căn bệnh này thường có chung một thắc mắc là tràn dịch màng tinh hoàn có chữa được không và chữa trong bao lâu thì khỏi. Đối với bệnh nhân là người trưởng thành, nếu bệnh không gây nên bất kỳ triệu chứng nào thì có thể chỉ cần điều trị thuốc và các biện pháp bảo tồn mà chưa cần điều trị can thiệp thủ thuật hay phẫu thuật, thời gian để các triệu chứng biến mất còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh là gì. Dưới đây là một số biện pháp phổ biến hiện nay được sử dụng trong điều trị tràn dịch màng tinh hoàn ở nam giới:

1. Điều trị bằng thuốc:

Tùy từng nguyên nhân mà bác sĩ sẽ lựa chọn phác đồ thuốc phù hợp. Các loại thuốc có thể sẽ được lựa chọn là: Kháng sinh, Corticoid, chống viêm, giảm phù nề, phác đồ điều trị lao (nếu nguyên nhân do lao)…

2. Biện pháp phẫu thuật

Phương pháp này thường được chỉ định trong trường hợp lượng dịch tràn lớn và gây khó chịu cho người bệnh. Để tiến hành phương pháp này, bác sĩ sẽ rạch một đường rất nhỏ ở phần bụng dưới hoặc trên bìu. Dịch sẽ được dẫn lưu ra ngoài khu vực này. Tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn vẫn có khả năng tái phát sau phẫu thuật.

Phẫu thuật để điều trị tràn dịch màng tinh

3. Dẫn lưu dịch trong màng tinh hoàn

Cách để làm giảm lượng dịch màng tinh hoàn đó là dẫn lưu bớt ra ngoài bằng cách sử dụng kim dẫn lưu, nhưng biện pháp này chỉ là biện pháp điều trị triệu chứng và việc tràn dịch có thể quay trở lại nếu không tìm được nguyên nhân để điều trị

4. Thực hiện liệu pháp xơ hóa

Bên cạnh áp dụng kỹ thuật hay dẫn lưu dịch thì bệnh nhân có thể tiêm chất làm xơ, mục đích nhằm tránh tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn tái phát sau khi đã dẫn lưu chúng ra ngoài.