Tổng quan Viêm phổi do vi khuẩn Haemophilus influenzae

Vi khuẩn Haemophilus influenzae là gì?

Có tổng cộng 6 loại vi khuẩn Haemophilus influenzae (đặt theo thứ tự bảng chữ cái từ a đến f), ngoài ra còn một số loại không thể nhận dạng khác. Các loại vi khuẩn này khu trú bộ phận mũi và họng người khoẻ mạnh, bình thường chúng không gây hại. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, chúng có thể di chuyển đến các khu vực khác của cơ thể để gây bệnh, gây nhiễm trùng tại nơi chúng đến.

Trong số các tuýp vi khuẩn Haemophilus influenzae thì týp b (Hib) chiếm 90% nguyên nhân gây nên các bệnh nhiễm khuẩn nặng bao gồm viêm màng não và rất nhiều loại bệnh xâm lấn khác xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Do Hib là chủng gây bệnh phổ biến nhất trong số các tuýp vi khuẩn Haemophilus influenzae nên bài viết này sẽ tập trung phân tích về bệnh viêm phổi do Hib. 

Vi khuẩn Haemophilus influenzae thì týp b (Hib) chiếm 90% nguyên nhân gây nên các bệnh nhiễm khuẩn nặng

Khoa học định nghĩa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn như thế này là bệnh xâm lấn, xảy ra khi các bộ phận bình thường không có vi trùng nhưng lại bị khuẩn khuẩn xâm nhập vào. 

Các bộ phận vắng bóng vi trùng như tuỷ sống cũng có thể bị loại vi khuẩn này tấn công gây nên những bệnh nguy hiểm và các loại bệnh này có tỷ lệ tử vong cao, do đó cần được theo dõi và điều trị tại bệnh viện. 

Một số loại bệnh xâm lấn thường gặp do vi khuẩn Hib gây nên phải kể đến đó là:

• Nhiễm trùng máu;
• Viêm mô tế bào (Cellulitis);
• Viêm khớp nhiễm khuẩn;
• Viêm màng não;
• Viêm nắp thanh quản (Epiglottitis);
• Viêm phổi;
• Ở trẻ em có thể bị nhiễm trùng tai và ở người lớn là bệnh viêm phế quản do vi khuẩn Haemophilus influenzae.

Các con số biết nói về loại vi khuẩn này và viêm phổi do Hib:

• Hàng năm, trên thế giới ghi nhận khoảng 8 triệu ca bệnh mắc viêm phổi, viêm màng não mủ. Trong số đó, có 400,000 trẻ em bị tử vong do các bệnh liên quan đến Hib.
• Tại Việt Nam, thống kê trong năm 2000 tiến hành bởi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Viện vệ sinh dịch tễ trung ương cho thấy Hib khiến 625 trường hợp bị mắc viêm màng não, nhưng có đến 107,565 các ca bị viêm phổi nặng mỗi năm.

Vi khuẩn Haemophilus influenzae, trong đó có vi khuẩn Hib có khả năng gây nên nhiều loại bệnh nhiễm trùng khác nhau, do vậy biểu hiện bệnh phụ thuộc vào bộ phận nào bị nhiễm trùng. Đối với viêm phổi do Hib thì người bệnh có thể sẽ phải gặp các triệu chứng:

Ho là một trong những triệu chứng của viêm phổi

• Ho
• Đau đầu
• Đau ngực
• Thở dốc, thở gấp, hụt hơi hoặc khó thở
• Ớn lạnh, sốt cao
• Vã mồ hôi
• Cơ thể mệt mỏi, đau cơ toàn thân, yếu sức
• Ăn không ngon .

Ngoài dựa vào các triệu chứng lâm sàng của người bệnh, bác sĩ cần phải dựa vào các yếu tố khác bao gồm:

• Tiến hành lấy mẫu mủ, máu hoặc là các chất dịch từ cơ thể bệnh nhân để nuôi cấy vi khuẩn trong phòng thí nghiệm, mục đích là nhằm chẩn đoán nhiễm trùng;

Chụp X-quang phổi chẩn đoán viêm phổi

• Chụp X-quang phổi: có thể xuất hiện đám mờ hình tam giác, đỉnh chĩa về phía rốn phổi, đám mờ có thể ở góc sườn hoành;
• Chụp cắt lớp vi tính ngực: có hội chứng lấp đầy phế nang với triệu chứng phế quản hơi, viêm thuỳ phổi, mô kẽ hoặc bóng mờ phế nang, tổn thương xuất hiện ở cả một hoặc hai bên phổi, có thể xuất hiện tràn dịch màng phổi.

Tại bệnh viện Medlatec, các bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng máy chụp cắt lớp vi tính 128 dãy để xác định tổn thương, việc xác định loại vi khuẩn sẽ được thực hiện qua các xét nghiệm đặc hiệu về đờm như: Nuôi cấy định danh vi khuẩn, Panel các tác nhân vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp được thực hiện bằng phương pháp Real Time PCR.

Đối với bệnh nhi bị mắc viêm phổi do Hib thì cha mẹ cần lưu ý các triệu chứng khởi phát ở trẻ, đồng thời cần đưa bé đi viện thăm khám để được chẩn đoán sớm, từ đó mới có thể áp dụng được phác đồ điều trị phù hợp.

Để điều trị viêm phổi do Hib có thể sử dụng các loại thuốc kháng sinh như: Cephalosporin, ampicillin,… Thời gian điều trị có thể duy trì từ 1 – 2 tuần.

Đã xuất hiện nhiều trường hợp có phản ứng kháng thuốc nên sẽ dùng những loại kháng sinh khác thay thế như clarithromycin, các cephalosporin phổ rộng, trimethoprim – sulfamethoxazol,… Tuy nhiên việc sử dụng thuốc kháng sinh cần phải theo hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý cho bệnh nhân dùng thuốc.

Nếu bệnh nhân gặp chứng viêm nắp thanh quản thì có thể áp dụng máy thở, thông đường thở và ngăn chặn viêm tắc đường hô hấp.

Việc điều trị viêm phổi do vi khuẩn Haemophilus Influenzae đã được các bác sĩ tại NBVĐK MEDLATEC áp dụng cho rất nhiều bệnh nhân có bệnh này tại viện và đem lại hiệu quả cao, chữa khỏi hoàn toàn cho tất cả các bệnh nhân được điều trị.