Tổng quan Bò điên

Bệnh bò điên (tên gọi khoa học: Creutzfeldt-Jakob) là một chứng bệnh do rối loạn thoái hoá não khiến bệnh nhân bị mất trí nhớ và có thể gây tử vong. Bò điên có các biểu hiện bệnh giống với các bệnh lý mất trí nhớ khác như Alzheimer. Tuy nhiên bệnh bò điên lại diễn tiến nhanh hơn nhiều.

Vào những năm 1990, công chúng đã chứng kiến sự xuất hiện của bệnh bò điên khi những người ở Anh sau khi ăn não hoặc mô tuỷ sống ở bò chứa mầm bệnh thì đã phát tác bệnh bò điên.

Bò điên là bệnh do rối loạn thoái hoá não khiến bệnh nhân bị mất trí nhớ và có thể gây tử vong

Ngày nay bệnh bò điên tuy hiếm gặp nhưng lại gây nên những biến chứng nghiêm trọng. Trên thế giới, tỷ lệ mắc bệnh này là 1/1 triệu người mỗi năm và người lớn tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh này hơn.

Ở Việt Nam trong những năm qua cũng có ghi nhận một số trường hợp nghi ngờ mắc bệnh bò điên, nhưng do cơ sở vật chất còn thiếu thốn để chẩn đoán ra bệnh đồng thời bệnh thường diễn tiến rất nhanh cũng như chưa tìm ra thuốc đặc trị nên những ca mắc bò điên thường được xuất viện về nhà.

Bản thân bệnh bò điên và các biến thể của căn bệnh này đều nằm trong nhóm những bệnh truyền nhiễm gây bệnh tích nhũn não (tên tiếng Anh là transmissible spongiform encephalopathies – TSEs). Khi soi các mô não bị tổn thương dưới kính hiển vi có thể nhìn thấy những lỗ xốp.

Khi soi các mô não bị tổn thương do bệnh bò điên dưới kính hiển vi có thể nhìn thấy những lỗ xốp

Căn nguyên của bệnh bò điên và những TSE  khác là do một loại protein bị đột biến, loại protein này còn được gọi là prion. Ở điều kiện bình thường thì nó không gây hại tới sức khoẻ con người, chỉ khi bị biến dạng thì chúng sẽ tạo điều kiện nhiễm khuẩn, gây đảo lộn các quá trình sinh học bình thường ở cơ thể con người.

Khi bị mắc bệnh bò điên, bệnh nhân sẽ xuất hiện các dấu hiệu suy giảm sức khỏe tâm thần một cách nhanh chóng, thường chỉ trong vòng vài tháng. Dưới đây là những biểu hiện ban đầu điển hình khi mắc bệnh bò điên:

• Chán nản.
• Lo âu.
• Tính cách thay đổi.

Khi bị mắc bệnh bò điên, bệnh nhân sẽ xuất hiện các dấu hiệu suy giảm sức khỏe tâm thần một cách nhanh chóng

• Mất trí nhớ.
• Giảm thị lực hoặc bị mù.
• Khó nuốt.
• Khó nói.
• Suy nghĩ rối loạn.
• Mất ngủ.
• Di chuyển đột ngột.

Chỉ khi tiến hành sinh thiết não hoặc kiểm tra các mô não sau khi bệnh nhân tử vong (khám nghiệm tử thi) thì mới có thể đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác bệnh bò điên. Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể dựa vào những yếu tố như tiền sử bệnh lý, khám thần kinh và chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh.

Các triệu chứng đặc trưng có thể phát hiện khi khám thực thể bao gồm: co thắt, co giật cơ, phản xạ bất thường và những vấn đề liên quan. Ngoài ra bệnh nhân cũng có thể mắc các tật điểm mù, gặp rối loạn nhận thức không gian thị giác. Các xét dưới đây sẽ hỗ trợ cho việc chẩn đoán bệnh bò điên được chính xác hơn:

– Chọc dịch não tuỷ để xét nghiệm: đây là loại dịch bao quanh tuỷ sống và vùng đệm của não. Bác sĩ sẽ hút mẫu dịch não tuỷ đem đi xét nghiệm nhằm tìm ra sự tồn tại của  một loại protein đặc biệt chứa trong dịch tủy sống. Đây thường là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đã bị mắc bệnh bò điên và các biến thể của nó.

Nên thăm khám để được chẩn đoán đúng bệnh tình 

– Chụp MRI: phương pháp chẩn đoán này cho phép thu lại hình ảnh cắt  ngang của não bộ và cơ thể của bệnh nhân bằng cách sử dụng từ trường và sóng radio. Kỹ thuật này rất có ích đối với việc chẩn đoán những rối loạn não do hình ảnh thu được có độ phân giải cao.

– Điện não đồ (EEG): đo hoạt động điện của não thông qua việc đặt trên các điện cực trên da đầu của bệnh nhân. Thường người nào mà mắc bệnh bò điên sẽ biểu hiện sóng điện não đặc trưng và bất thường.

Tin đáng buồn đó là hiện nay vẫn chưa có biện pháp giúp điều trị hiệu quả bệnh bò điên cũng như những biến thể của căn bệnh này. Y học đã cho thử nghiệm một số loại thuốc tiềm năng nhưng lại không thu được kết quả khả quan. Do vậy, việc điều trị chỉ có ý nghĩa giúp bệnh nhân giảm đau và kiểm soát các triệu chứng khác, để bệnh nhân bớt phải chịu đau đớn và bất tiện từ bệnh bò điên.