Tổng quan Tràn khí màng phổi tự phát

Tràn khí màng phổi tự phát còn được hiểu là tình trạng xuất hiện một lượng khí lớn trong khoang màng phổi do hệ quả của những tổn thương của phổi. Hiện tượng này thường xuất hiện một cách đột ngột khiến cho bệnh nhân có thể có nguy cơ sốc nặng, thậm chí dẫn tới tử vong nếu không được kịp thời chữa trị.

Tràn khí màng phổi tự phát

Hiện tượng tràn khí màng phổi tự phát được biết như một hội chứng xuất hiện bởi nhiều nguyên nhân cùng lúc gây ra. Mặc dù tình trạng này không thực sự phổ biến (tỷ lệ mắc bệnh chỉ khoảng 1/67000 người) thế nhưng mức độ nghiêm trọng của chúng gây ra thì không thể xem nhẹ. Mặt khác, cũng có những trường hợp bác sĩ lại chủ động thực hiện quá trình tràn khí màng phổi nhân tạo nhằm chẩn đoán hay điều trị một số căn bệnh khác.

Tràn khí màng phổi tự phát có thể được chia ra thành 2 dạng chính:

• Tràn khí màng phổi tự phát dạng nguyên phát: Thường xuất hiện nhiều hơn ở nam giới (khoảng 75%) và cao, gầy. Khả năng bị tái phát bệnh của những đối tượng này có thể lên tới 30-35%.
• Tràn khí màng phổi tự phát dạng tái phát: Bệnh xuất hiện ở những người đã từng mắc bệnh lao phổi, COPD, viêm phổi, xơ phổi kẽ lan tỏa, hen,… và có tiên lượng xấu hơn bình thường.

Dựa theo nghiên cứu từ các chuyên gia tại Fischer – Wasels, cơ chế hình thành hiện tượng tràn khí màng phổi tự phát là do tình trạng nhu mô phổi bị rách khiến cho khí tràn vào khung màng phổi đột ngột. Nguyên nhân khiến nhu mô phổi bị rách là có thể là do: Tổ chức xơ sẹo bị co kéo gây ra những biến đổi lớn ở phế quản, teo thành phế nang, hệ thống các dây thần kinh trên thành màng phổi bị co kéo khiến tổ chức phổi bị xơ teo.

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng tràn khí màng phổi tự phát, vì vậy để dễ dàng phân biệt thì các chuyên gia y tế đã chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính như sau:

• Người bệnh bị tràn khí màng phổi tự phát do bệnh lao: Bệnh lao trước đây từng bị coi là một trong những bệnh dịch nguy hại nhất, trong đó có tới ⅔ trường hợp người bệnh lao bị tràn khí màng phổi tự phát. Chính bởi sự phát triển của các ổ lao trong phổi quá dày đặc và bị vỡ ra tạo điều kiện cho khí tràn vào khoang màng phổi.

Bệnh lao cũng là nguyên nhân gây tràn khí màng phổi tự phát

• Bị tràn khí màng phổi tự phát do nguyên nhân khác không phải do bệnh lao như: Vỡ bóng khí phổi, loạn sản phổi, viêm phổi do tụ cầu, ung thư phổi, do Sarcoid, hen phế quản,…

Hầu hết những trường hợp bệnh nhân bị tràn khí màng phổi tự phát đều không thể phát hiện sớm do tình trạng thường xuất hiện một cách đột ngột. Chính vì vậy, nguy cơ người bệnh bị sốc hoặc ngất xỉu là khá cao, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không kịp thời được các bác sĩ chuyên khoa xử lý. Một số triệu chứng điển hình khi bị tràn khí màng phổi tự phát là:

• Đau tức ngực một cách dữ dội, đặc biệt cơn đau sẽ gia tăng hơn khi người bệnh cố gắng hít thở.
• Đột nhiên có cảm giác khó thở.
• Đôi lúc sẽ bị ho, ho khạc đờm kèm theo các cơn đau tức ngực.
• Huyết áp có thể giảm nhiều
• Da dẻ trở nên tím tái
• Mạch đập nhanh bất thường
• Toát mồ hôi, sởn gai ốc
• Thần trí không ổn định, có thể choáng váng mất thăng bằng.

Đau tức ngực một cách dữ dội, đặc biệt cơn đau sẽ gia tăng hơn khi người bệnh cố gắng hít thở.

Ngay khi người bệnh phát hiện ra những triệu chứng bệnh có nghi ngờ là do bị tràn khí màng phổi tự phát thì hãy lập tức tìm đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được hỗ trợ tốt nhất. Đầu tiên các bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng để chẩn đoán sơ lược các nguy cơ bệnh có thể xảy ra bằng cách tìm hiểu các triệu chứng đang có ở người bệnh, và xác định những căn bệnh liên quan đến hô hấp mà người bệnh đang mắc phải hoặc đã từng mắc phải. Sau đó, dựa vào kết quả khám lâm sàng các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các phương pháp cần thiết nhất để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh:

• Chụp X-quang lồng ngực sẽ là phương pháp đầu tiên được các bác sĩ chỉ định thực hiện. Kết quả chụp X-quang có thể chỉ ra được vị trí vùng phổi bị tràn khí: hình ảnh các khoang ở gian sườn sẽ bị giãn rộng, lá phổi sẽ có độ sáng lóa hơn bình thường.
• Chụp CT để xác định tràn khí màng phổi tự phát bằng những hình ảnh các bóng khí hay các kén khí.
• Trong một vài trường hợp người bệnh có kết quả chụp x-quang hoặc CT chưa rõ ràng thì có thể thực hiện phương pháp soi màng phổi. Phương pháp này sẽ giúp các bác sĩ xác định được chính xác mức độ nghiêm trọng của bệnh để đưa ra phương hướng điều trị phù hợp nhất.

Chụp X-quang lồng ngực sẽ là phương pháp đầu tiên được các bác sĩ chỉ định thực hiện

Tại bệnh viện đa khoa Medlatec, các chuyên gia đầu ngành cùng các bác sĩ giỏi sẽ sử dụng các trang thiết bị hiện đại như máy chụp Xquang và máy CT 128 dãy để có thể chẩn đoán chính xác tình trạng tràn khí màng phổi.

Không phải lúc nào người bệnh bị tràn khí màng phổi tự phát cũng cần phải điều trị. Trong một vài trường hợp tình trạng này chỉ diễn ra ở mức độ nhẹ bởi lượng khí tràn vào khoang phổi không qua nhiều, tình hình sức khỏe sẽ có thể tự khỏi trong vài ngày (khi lượng khí bị dư thừa đó được thoát dần ra ngoài). Thông thường thì bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân nghỉ ngơi tại nhà khoảng 7-10 ngày rồi sau đó quay lại chụp x-quang để kiểm tra lại. Trong trường hợp bệnh nhân bị đau tức ngực trong giai đoạn này thì có thể sử dụng một số loại thuốc giảm đau được bác sĩ kê đơn trước đó.

Bên cạnh đó, nếu tình trạng tràn khí màng phổi tự phát khá nghiêm trọng và có nguy cơ gây biến chứng thì các bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các phương pháp điều trị bệnh như sau:

• Phương pháp dẫn lưu màng phổi: Các bác sĩ sẽ đưa các ống dẫn lưu vào trong ngực và kết hợp với thiết bị hút khí ra khỏi khoang màng phổi. Mặc dù cách thực hiện này mang lại hiệu quả rất cao thế nhưng đòi hỏi kỹ thuật của người thực hiện cũng phải cao để tránh những trường hợp thủng màng phổi khiến rò rỉ khí.
• Chọc hút khí màng phổi bằng kim tiêm chuyên dụng. Biện pháp này thường được thực hiện khi người bệnh đang gặp tình trạng tràn khí màng phổi nặng nhuwgx chưa kịp thực hiện ống dẫn lưu.
• Thực hiện phẫu thuật nội soi: Đây là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất cho sức khỏe người bệnh. Phương pháp này đòi hỏi các bác sĩ phải phát hiện ra các kén khí, bóng khí đã làm tràn khí vào khoang màng phổi và sau đó sẽ thực hiện xử lý bằng một số cách khác nhau tùy thuộc vào số lượng, kích thước cũng như vị trí các bóng khí, kén khí. Trường hợp lượng khí không quá nhiều hoặc ở dạng nguyên phát thì có thể dễ dàng hút lấy phần khí ra khỏi khoang màng phổi dễ dàng. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân bị tràn khí màng phổi tự phát dạng tái phát và đồng thời xuất hiện các bóng khí, kén khí quá lớn thì các bác sĩ có thể sẽ phải cắt bỏ phần thùy phổi. Phương pháp này không chỉ mang lại hiệu quả cao mà còn rút ngắn tối đa thời gian điều trị.

Có rất nhiều trường hợp tràn khí màng phổi tự phát đã được khám, phát hiện và điều trị khỏi tại bệnh viện đa khoa Medlatec bởi các chuyên gia đầu ngành về hô hấp cũng như các bác sĩ giỏi giàu kinh nghiệm. Người bệnh được làm các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh tìm nguyên nhân và dẫn lưu màng phổi, điều trị triệu chứng và nguyên nhân giúp điều trị tận gốc, tránh tái phát.